Orthopedische schoenen: hoe het juiste paar u kan helpen mobiel te blijven

Geschreven door Stannah

Onze voeten zijn onze basis! Het is misschien niet het meest opwindende deel van ons lichaam, maar zodra er iets mis mee is heeft dat invloed op alles wat u wel en niet kunt doen. Kent u het gezegde; u weet niet weet wat u heeft totdat het kwijt is? Nou, het verzorgen van onze voeten komt daar een beetje op neer.

Wanneer we er geen aandacht aan geven, kunnen onze voeten ernstige problemen veroorzaken. Deze beginnen bij de enkels, en kunnen helemaal doorlopen naar de heupen, nek en rug.

Het kan helemaal problematisch zijn in de volgende gevallen:

• Er een gebrek is aan gestructureerde ondersteuning van de mechanische delen van de voet
• U kampt met Hallux Valgus, artritis, hielpijn of een van de vele andere voetaandoeningen die we verder in het artikel zullen bespreken.

Orthopedische schoenen kunnen senioren helpen mobiel te blijven en spelen een belangrijke rol bij pijnverlichting en valpreventie. Laten we een duik nemen in de wereld van orthopedische schoenen!

Inhoudsopgave:

• • Wat zijn orthopedische schoenen?
  • Waar worden orthopedische schoenen voor gebruikt
  • Soorten orthopedische schoenen
  • Hoe wordt het juiste paar aangemeten?
  • Kenmerken van orthopedische schoenen
  • Hoe kiest u de beste orthopedische schoen voor uw behoeften
  • Veel gestelde vragen over orthopedische schoenen

Wat zijn orthopedische schoenen?

Orthopedische schoenen zijn schoenen die speciaal zijn ontworpen om steun te bieden of pijn te verlichten aan onze voeten, enkels en benen.

Iedereen kan de behoefte hebben om orthopedische schoenen te gebruiken, ze zijn zeker niet alleen voor senioren. Orthopedische schoenen zijn ontworpen om de mechanica en structuur van de voet, enkel en onderbeen te ondersteunen van iedereen die lijdt aan bepaalde (voet)aandoeningen. Daarom kan iedereen, ongeacht de leeftijd, veel baat hebben bij het dragen van orthopedische schoenen als het gaat om pijnverlichting, ondersteuning en behandeling.

Toch zijn het vaak senioren die kampen met aandoeningen zoals artritis, voetknobbels (Hallux Valgus) en opgezwollen voeten. Wanneer we daar het natuurlijke verlies van evenwicht aan toevoegen ontstaat er een ernstig risico van verlies van mobiliteit. Orthopedische schoenen kunnen een belangrijke rol spelen bij het behouden van mobiliteit en pijn verlichting. Ze zijn dus zeker het overwegen waard wanneer u een wat kwetsbare leeftijd heeft bereikt.

Orthopedische inlegzolen 

 Orthopedische inlegzolen zijn uitneembare steunzolen die in een (orthopedische) schoen kunnen worden geplaatst met hetzelfde doel als orthopedische schoenen. Dit soort inlegzolen worden op maat gemaakt en ontworpen om steun en pijnverlichting aan de gebruiker te bieden.

Soms worden ze gebruikt om in combinatie met orthopedische schoenen te dragen, of op maat gemaakt voor een specifieke schoen. Het voordeel van een uitneembare steunzool is dat deze in een andere soortgelijke schoen kan worden gebruikt. De maker van de steunzool kan kleine aanpassingen maken zodat de steunzool in meerdere schoenen past. Dit biedt de gebruiker meer mogelijkheden wat betreft schoeisel en praktische bruikbaarheid. Of dit mogelijk is hangt natuurlijk wel af van de behoeften van de gebruiker.

Waar worden orthopedische schoenen voor gebruikt?

Orthopedische schoenen kunnen worden gebruikt om bepaalde (voet)aandoeningen zoals: Hallux Valgus, Lymfoedeem, platvoet, hamerteen en hielspoor te behandelen. Maar orthopedische schoenen kunnen ook worden gebruikt om de juiste ontwikkeling en structuur van iemands houding te bevorderen en de manier waarop iemand loopt te veranderen door de voeten en enkels met elkaar in lijn te brengen. Dit kan pijn en risico op blessures op lange termijn verminderen.

Bovendien kunnen orthopedische schoenen de druk op de onderrug, heupen en knieën verlichten, bijvoorbeeld bij mensen met artritis of diegene die herstellen van een voetoperatie. Iedereen met beperkte mobiliteitsfuncties kan baat hebben bij orthopedische schoenen, zoals senioren en mensen met cerebrale parese.

 Bij senioren worden orthopedische schoenen vaak gebruikt voor pijnverlichting, een stabielere loopgang, valpreventie én ze kunnen een belangrijke rol spelen om mobiel te blijven.

Samengevat worden orthopedische schoenen over het algemeen voor de volgende doeleinden gebruikt:

• Ondersteuning en pijnverlichting
• Betere positionering
• Voorkomen of stoppen van vervormingen aan de voeten
• De loopstabiliteit verbeteren
• Druk op een bepaald deel van de voet te verlichten
• Bekkenuitlijning
• Vermindert verdraaiing van de onderste ledematen en verlicht de belasting op de knieën
• Hulp bij het verbeteren van de algemene biomechanische functies van de voet

Soorten orthopedische schoenen

Er bestaan semi-orthopedische en volledige orthopedische schoenen. Het verschil is dat de semi-orthopedische variant net als een ‘normale’ confectieschoenen in een fabriek wordt gemaakt, maar aangepast kan worden om steun en pijnverlichting te bevorderen. Deze schoenen kunnen bijvoorbeeld breder zijn zodat er ruimte is voor orthopedische inlegzolen. Orthopedische schoenen worden volledig op maat gemaakt voor de voeten en de behoeften van de gebruiker.

Een orthopedisch schoenmaker maakt uw schoenen op maat, of past in de winkel gekochte schoenen/ semi orthopedische schoenen aan uw behoeften aan. Afhankelijk van de behoeften van uw voet is het belangrijk in gedachten te houden dat u altijd professioneel advies moet krijgen.

Hoe wordt het juiste paar aangemeten?

Het is van cruciaal belang dat uw orthopedische schoenen ook daadwerkelijk helpen. Wanneer u een slechtpassend paar draagt dan heeft u daar weinig tot geen baat bij. Erger nog: ze kunnen juist de symptomen die u wilt bestrijden verslechten. Dat is iets dat u uiteraard wilt en moet vermijden.

Bij het kopen van volledig orthopedische schoenen worden uw voeten door een professionele schoenmaker gepast voor het juiste paar. Een vakman zal uw voeten opmeten en ervoor zorgen dat uw paar is afgestemd aan uw behoeften, het doel van uw orthopedische schoenen speelt immers een belangrijke rol bij het bepalen van de pasvorm.

Het aanmeten van orthopedische schoenen gebeurt tegenwoordig meestal met moderne technieken, vaak wordt een digitale scan van uw de voeten gemaakt om een D3 model of een gipsmodel van de voeten te maken. Op die manier kan de pasvorm van de schoen nog beter worden bepaald. Dit wordt dan omgezet in een schoenleest, waarop de schoen wordt gemaakt.

Kenmerken van orthopedische schoenen:

 Wat maakt een orthopedische schoen anders dan gewone schoenen? Vaak is het grootste verschil dat volledig orthopedische schoenen op maat van uw voeten en uw behoeften worden gemaakt. (Net zoals een traplift wordt aangepast aan uw behoeften en uw trap).

De volgende factoren zijn ook terug te vinden in confectie semi-orthopedische schoenen. Laten we eens kijken naar de belangrijkste verschillen en wat een orthopedische schoen tot een orthopedische schoen maakt:

• Breedte: orthopedische schoenen zijn vaak breder, ze zijn verkrijgbaar in normale, smalle en brede maten.
• Gebruiksvriendelijke sluiting: vooral voor diegene met beperkte functies of mobiliteit is een gemakkelijk manier van sluiting belangrijk. Denk bijvoorbeeld aan klittenband. Maar er zijn tegenwoordig ook nieuwe en verbeterde ‘één klik’ systemen, een boa sluiting genaamd, speciaal ontworpen voor orthopedische schoenen en beperkte mobiliteit.
• Naadloos: de zolen aan de bovenkant van de schoen zijn meestal naadloos om schuring of wrijving te voorkomen.
• Zool: een orthopedische zool is meestal zeer comfortabel en gewatteerd met sterke buiten- en tussenzolen. De buitenste zolen zijn vaak van leer en kunnen bepaalde impact punten hebben die schokken tijdens het lopen dempen.
• Binnenzool: de binnenzool moet stevig zijn en onder de voet liggen, soms is de binnenzool zo gemaakt dat de hiel wordt opgetild en op die manier de druk op de onderkant van de voet verminderd.
• Hiel: het is belangrijk dat de hiel stevig is en ondersteuning biedt, zodat de achterkant van de voet de juiste steun ontvangt die nodig is om een stabiel looppatroon te creëren.
• Hielkragen: gewatteerde hielkragen verbeteren de pasvorm en zorgen voor meer stabiliteit.
• Extra diepte: om dikke inlegzolen te kunnen plaatsen, maar toch voldoende ruimte te hebben voor een comfortabele pasvorm.
• Binnenkant: meestal is het binnenwerk van een orthopedische schoen van beschermende aard, zacht en glad om de voet comfort te bieden en eventuele drukpunten weg te nemen.
• Meer teenruimte: extra ruimte voor teenknobbels of ‘gekruiste tenen’ biedt verlichting en meer ruimte om de tenen vrij te kunnen bewegen.

Hoe kiest u de beste orthopedische schoen voor uw behoeften

Een deskundige (die altijd moet worden geraadpleegd) zal de orthopedische schoenen maken of aanpassen op basis van wat uw voeten nodig hebben. Mensen met extreme mobiliteitsbeperkingen of cerebrale parese krijgen meestal medisch advies van hun arts als het gaat om het kiezen van het juiste schoeisel.

Als u met een meer voorkomende voetafwijking kampt dan kunnen de volgende kenmerken helpen bij de zoektocht naar hét perfecte paar:

Eeltknobbels, blaren en hamertenen: Genoeg ruimte voor uw tenen is cruciaal, u hebt ruim zittende schoenen nodig om te voorkomen dat de tenen bekneld raken. Een beetje speelruimte voor de tenen zorgt voor meer comfort. Het is heel belangrijk om elke vorm van druk te vermijden. U kunt hier meer over lezen in ons Hallux Valgus (teenknobbels) artikel.

Verlies van evenwicht: het draait allemaal om stabiliteit, vooral aan de enkels. Schoenen met extra stevige hielen verbeteren het evenwicht en de houding.

Eelt en blaren: zoek comfortabele schoenen (en sokken) met een gewatteerde tong om de druk op de zijkanten en de bovenkant van de voeten te verminderen.

Voetzwelling: uitneembare voetkussentjes kunnen enorm helpen bij voetzwelling.

Platvoeten: inlegzolen ter compensatie van platvoeten kunnen gunstig zijn om overpronatie te corrigeren en steun te bieden via de voetboog.  Stabiliteit van de middenvoet en demping voor schokabsorptie kunnen ook helpen bij platvoeten.

Hielspoor: extra wattering onder de hiel, bijvoorbeeld via inlegzolen, voor extra steun en een goede pasvorm. Een lichte verhoging van de hiel kan ook gunstig zijn.

Plantaire fasciitis: Ondersteuning van de voetboog, hiel en enkel is cruciaal. Plus een dikke tussenzool voor extra stijfheid in de zool en demping in de middenvoet en een stevige hielkraag.

Veel gestelde vragen over orthopedische schoenen:

Hieronder hebben wij een paar vragen en antwoorden over orthopedische schoenen voor u geselecteerd. Hopelijk helpt deze informatie u op weg naar het juiste paar voor u en uw gezondheid.

Hoe weet ik of ik orthopedische schoenen nodig heb?

 We hebben de meest voorkomende symptomen hieronder op een rijtje gezet. Als u twijfelt, of uw symptoom staat er niet bij, ga dan altijd naar uw huisarts. Het is sowieso een goed idee om professioneel zorgadvies in te winnen.

• U hebt last van rug-, nek-, schouder-, heup- of kniepijn. Soms is er een duidelijke oorzaak voor de pijn die u voelt, maar vaak weet u het niet zeker. Het kan te maken hebben met uw voeten en de stand van uw enkels en heupen.
• U hebt last van evenwichtsverlies en voelt zich minder stabiel bij het lopen of staan, misschien bent u zelfs al een keer gevallen. Dit symptoom komt vooral voor bij senioren, er kan iets aan de hand zijn met uw voeten waardoor een stabiel looppatroon moeilijker wordt.
• Uw voeten zijn opgezwollen of pijnlijk. Pijn is meestal een teken dat iets in uw lichaam uw aandacht nodig heeft. Als uw voeten opzwellen na een bepaalde activiteit of als u pijn voelt, moet u dit laten onderzoeken door een arts.
• U voelt een scherpe pijn in uw hiel, vooral in de ochtend. Dit kan een teken zijn dat de plantaire fascia (een bindweefselband aan de onderkant van uw voet) ontstoken is, waardoor er plantaire fasciitis ontstaat. Orthopedische schoenen kunnen in dit geval zeer bevorderlijk zijn.
• De zolen van uw schoenen slijten niet hetzelfde. Merkt u dat de zool van één schoen sneller slijt dan de andere? Of merkt u dat de binnenzool sneller slijt dan de buitenzool? Dit kunnen tekenen zijn dat u een steunzool nodig heeft. U kunt bijvoorbeeld verschillende beenlengtes hebben of pronatie. Pronatie is de manier waarop uw voet naar binnen rolt bij het lopen.
• U merkt dat het bot aan de linkerkant van uw grote teen begint uit te steken, vaak rood is of u voelt druk wanneer u uw schoenen aanheeft. Dit kan een indicatie zijn dat er een Hallux Valgus of voetknobbel aan het ontstaan is. In een beginstatus is veranderen van schoenen vaak genoeg om het te doen stoppen. Ook hier geldt: weet u het niet zeker? Gaat u vooral naar uw dokter voor advies!

Helpen orthopedische schoenen tegen rug- en kniepijn?

 Hoogstwaarschijnlijk wel. Ook dit kan alleen worden bevestigd door een medisch specialist, maar over het algemeen zijn orthopedische schoenen zeer behulpzaam bij het bestrijden van rug- en  kniepijn.

Orthopedische schoenen verbeteren de stand van uw voeten en uw enkels, waardoor pijn en het risico op blessures op lange termijn worden verminderd. Wanneer de voeten en enkels meer op een lijn zitten, kunt u een gezonder looppatroon creëren, waardoor  druk wordt verlicht. Vooral steunzolen met een goede ondersteuning van de voetholte kunnen veel helpen om de druk op de heupen, onderrug en knieën te verlichten.

Wanneer stressvolle drukpunten in de voet worden weggenomen en de voeten en enkels beter met elkaar op één lijn zitten, dan kan dit pijn in de rug, knieën en heupen verlichten of zelfs helemaal over laten gaan.

Heb ik een verwijzing nodig van de dokter voor orthopedische schoenen?  

Ja, als u wilt dat uw orthopedische schoenen door uw verzekering worden vergoed, hebt u een verwijsbrief nodig voor volledig orthopedische schoenen. Semi-orthopedische schoenen of confectie semi-orthopedische schoenen, of steunzolen kunnen wel zonder worden gekocht. In veel gevallen worden echter ook semi-orthopedische schoenen (of gedeeltelijk) door uw verzekering gedekt als u een verwijzing van uw huisarts of specialist heeft.

Zoals we al meerdere keren in dit artikel hebben gezegd, u dient altijd medisch advies in te winnen wanneer het om uw gezondheid gaat. Gezonde voeten zijn cruciaal voor uw algehele welzijn, en door goed voor uw voeten te zorgen kunt u veel last in de toekomst voorkomen.

Hoeveel kosten orthopedische schoenen?

 De wettelijke eigen bijdrage bedraagt tussen de € 143.88 en € 36.

Op maat gemaakte orthopedische- schoenen of inlegzolen zijn prijzig. Wanneer een paar volledig op maat wordt gemaakt, kan het tussen de €1000 en €2000 kosten. Zoals u kunt zien wordt het grootste gedeelte echter door uw verzekering gedekt.

Semi-orthopedische of confectie orthopedische schoenen zijn een stuk goedkoper, en kunnen variëren van €50 tot €500. Afhankelijk van wat voor soort schoenen u zoekt. Als u de schoen laat aanpassen aan de behoefte van uw voet, zal de prijs stijgen. Als u bijvoorbeeld semi-orthopedische schoenen koopt, maar met een op maat gemaakte binnenzool, zal de prijs van de binnenzool waarschijnlijk een stuk hoger zijn dan de schoen zelf. Maar indien u een medische verwijzing heeft voor semi-orthopedische schoenen dan is er een grote kans dat u een deel vergoed krijgt.

Worden orthopedische schoenen gedekt uit de basisverzekering?

 Ja, u betaald wel zelf een eigen bijdrage van tussen de € 143.88 en € 36 afhankelijk van de medische indicatie.

Orthopedische schoen vs diabetes schoenen

Hoe zit het met diabetes schoenen? Diabetespatiënten kunnen problemen krijgen met een slechte bloedcirculatie of een verminderd gevoel in de voeten. Als gevolg daarvan herstellen wonden aan de voet of het been zeer langzaam, wat tot ernstige problemen kan leiden. Diabetes schoenen zijn orthopedische schoenen die helpen de pijn en druk te verlichten. Een diabetes schoen zal specifieke onderdelen hebben voor diabetes symptomen.

Zoals we in het artikel hebben gezien, zijn orthopedische schoenen zeker niet alleen voor mensen met diabetes. Er zijn vele andere voetproblemen die orthopedische hulpmiddelen nodig maken. Wanneer u met diabetes kampt, is het zeer belangrijk dat u uw voeten regelmatig door een arts laat controleren en goed in de gaten houdt of er problemen ontstaan.

Blijf mobiel en neem de controle  

 Ter afsluiting, orthopedische schoenen kunnen ontzettend helpen om pijn tegen te gaan en om iemand actief te houden. Vooral wanneer het om senioren gaat, het is toch ontzettend jammer wanneer iemand de deur niet meer uit gaat omdat u geen goede schoenen kunt vinden? Dat is hetzelfde als wonen in een huis met twee verdiepingen maar alleen de begane grond gebruiken omdat de trap problematisch is geworden!

We hebben trapliften, orthopedische schoenen en andere mobiliteitshulpmiddelen die ons kunnen helpen de controle over ons leven (en huizen) terug te krijgen. Laten we er gebruik van maken en onze energie bewaren voor de goede dingen in het leven!

Bronnen:

ScienceDirect – Orthopedic Shoe – Jonathan F. Marsden, in Handbook of Clinical Neurology, 2018

Milton Chiropractic Clinic – Plantar Fasciitis (Heel & Foot pain)

Harvard Health Publishing – Loli, James P, DPM – Do I need orthotics? What kind?

Medical News Today – Cohut, Maria Ph.D. – Why orthopedic shoes may not really be good for our feet

Healthline – Lindberg S, reviewed by Sullivan D, Ph.D., MSN, R.N., CNE, COI. Best Shoes for Plantar Fasciitis: What to Look For and 7 to Consider

The Alignment studio – 7 SIGNS YOU NEED ORTHOTICS

Upright Health – Do orthotics work? What kind of shoes are best?

Royal College of Podiatry – What are Orthotics?

Artikelen die u misschien interessant vindt:

• Evenwichtsverlies, wat u moet weten over uw evenwicht en uw gezondheid.
• Hallux valgus: oorzaak, behandeling en hoe te voorkomen