De geschiedenis van de mobiliteitshulpmiddelen
De ontwikkeling van de mobiliteitshulpmiddelen is niet alleen een traag proces, er is ook nog geen sprake van universele toegankelijkheid
Geschreven door Stannah
Er is nog een lange weg te gaan voordat er werkelijk universele toegankelijkheid is
Mensen met beperkte mobiliteit gebruiken al eeuwenlang hulpmiddelen om zich te kunnen verplaatsen. Daarom zijn ze van onschatbaar waarde voor onze maatschappij.
De ontwikkeling van de persoonlijke mobiliteitshulpmiddelen was echter niet gemakkelijk en er is nog een lange weg te gaan voordat er werkelijk universele toegankelijkheid is.
Het is altijd de moeite waard om het belang van een meer inclusieve samenleving, waar vrije toegang tot alle gebouwen meer is dan een idealistische visie, te benadrukken. Het zou een vereiste moeten worden die daadwerkelijk in de praktijk wordt gebracht zodat er toegankelijkheid is voor iedereen.
De geschiedenis laat ons zien dat de evolutie richting universele toegankelijkheid zijn pieken en dalen heeft gehad. Ondanks alle veranderingen en bewustwording blijft deze traag.
Laten we eens gaan kijken naar de beknopte geschiedenis van de mobiliteitshulpmiddelen!
Wat is een mobiliteitshulpmiddel?
De evolutie van het bewustzijn van mensen met beperkte mobiliteit
Een beknopte geschiedenis van mobiliteitshulpmiddelen
Wat is een mobiliteitshulpmiddel?
De meest voorkomende mobiliteitshulpmiddelen zijn de typische looprekjes en wandelstokken die als sinds mensenheugenis gebruikt worden. Er is uiteraard ook de rolstoel die zijn grootste ontwikkelingen in de afgelopen decennia heeft gezien. Maar er zijn nog veel meer mobiliteitshulpmiddelen die al eeuwenlang worden gebruikt.
Pas in de tweede helft van de 20e eeuw begon men te beseffen dat het nodig was om fysieke omgevingen aan mensen aan te passen. Zo is het concept van de verwijdering van barrières geleidelijk ontstaan door de bouw van oprijplaten en liften voor een gemakkelijke toegang tot gebouwen en verdiepingen.
Een wandelstok wordt al sinds mensenheugenis door ouderen gebruikt.
Het grote keerpunt in de geschiedenis van de mobiliteitshulpmiddelen was in 1974, tijdens de vergadering van de Verenigde Naties over barrièrevrije ontwerpen te New York. Het was de officiële erkenning dat fysieke barrières moesten worden weggenomen om ervoor te zorgen dat mensen met beperkte mobiliteit volledig en onder gelijke voorwaarden aan alle aspecten van het maatschappelijk leven konden deelnemen. Ook werd gewezen op de noodzaak om architecten, ingenieurs, stedenbouwkundigen en landschapskunstenaars de juiste scholing en opleiding te geven met betrekking tot universele toegankelijkheid.
De evolutie van het bewustzijn van mensen met beperkte mobiliteit
Belemmeringen die universele toegankelijkheid verhinderen zijn overal aanwezig
Tijdens de Middeleeuwen voelde de maatschappij zich niet verantwoordelijk voor mensen met beperkte mobiliteit of een handicap. Daarom kunnen we niet zeggen dat er tijdens die periode vooruitgang is geboekt. Bovendien leefden deze mensen vaak als verschoppelingen in een zeer bijgelovige maatschappij.
In de 15e eeuw richtte koningin Elizabeth van Spanje het eerste ziekenhuis op waar soldaten werden voorzien van prothetische en therapeutische hulpmiddelen. Bovendien ontvingen ze ook een pensioen. Tijdens haar regeerperiode werden er ook instellingen voor kinderen en blinden, doven en-gehandicapten opgericht.
In de 18e eeuw – onder invloed van Voltaire en Rousseau – was er een mentaliteitsverandering ten opzichte van mensen met een handicap. Die was gebaseerd op een mentaliteitsverandering: geleidelijk aan begon de samenleving het leven en de wereld te beschouwen als de basis van de menselijke ervaring.
Tegelijkertijd, met de komst van de Industriële Revolutie, begonnen mensen met een handicap of beperkte mobiliteit publieke verantwoordelijkheid te krijgen.
In de 19e eeuw, dankzij de ontwikkeling van de geneeskunde, begonnen wetenschappers de mogelijke oorzaken van bepaalde handicaps te bestuderen.
Tot slot in de 20e eeuw, is de houding ten aanzien van verminderde mobiliteit en handicaps als gevolg van de volgende factoren veranderd:
- Vooruitgang in de wetenschap;
- Betere voorlichting in de samenleving m.b.t. mensen met een handicap;
- De evolutie van industriële en kapitalistische samenlevingen;
- Door een gebrek aan mankracht waren tijdens de wereldoorlogen en wereldwijde conflicten ook mensen met fysieke beperkingen nodig om in fabrieken en overheidsinstellingen te werken;
- Sociale bewegingen;
- De opkomst van fysiotherapie als medisch specialisme.
Blijf ons vergezellen tijdens onze reis door de geschiedenis van de mobiliteitshulpmiddelen. We hebben u nog zo veel meer te vertellen!
Een beknopte geschiedenis van mobiliteitshulpmiddelen
De evolutie van de rolstoel
Dit is een tekening van een onbekende Chinese artiest. De tekening komt voor op de eerste pagina van de “Xiao er lun” waar we Confucius (551? B.C – 478? B.C) in een rolstoel zien zitten terwijl hij tegen een kind praat. (Bron: https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=9529940)
Een van de eerste rolstoelen, stamt uit de tijd van Confucius uit de 5e eeuw voor Christus. Het was een zeer primitief ontwerp en had als functie om iedereen met beperkte mobiliteit te helpen.
In 1595 gebruikte koning Felipe II van Spanje een voor die tijd vrij uitgebreide rolstoel met arm- en voetsteunen.
Koning Filip II in zijn uitgebreide rolstoel
Maar het was pas in de 18e eeuw dat de eerste rolstoel verscheen die lijkt op de hedendaagse rolstoelen, met twee grote voorwielen en éen klein achterwiel aan beide zijden.
18e -eeuwse rolstoel
In de 19e eeuw werden rolstoelen voornamelijk gebouwd van hout en riet. In de Verenigde Staten werden rolstoelen steeds populairder, vooral bij de veteranen van de Amerikaanse Burgeroorlog en later ook bij die van de Eerste Wereldoorlog.
<small<19e -eeuwse rolstoel, gemaakt van hout en riet
Het eerste patent op een rolstoel kwam er in 1869. Het was een tweehandsmodel aangedreven door achterwielen. Nieuwe modellen zouden zeer snel volgen.
De eerste klaprolstoel werd in 1932 door twee ingenieurs ontworpen. Een van hen had tijdens de Eerste Wereldoorlog een ongeval gehad met een landmijn.
Klaprolstoel uit 1932.
Hoewel de eerste elektrisch aangedreven rolstoel uit 1924 dateert, werd de eerste rolstoelaandrijving in 1950 ontworpen door George Klein. Het doel van deze elektrische rolstoel was om veteranen van de Tweede Wereldoorlog te helpen.
De eerste rolstoelaandrijving werd in 1950 door George Klein ontworpen.
In tegenstelling tot wat er in de Eerste Wereldoorlog gebeurde, slaagden veel soldaten met ernstige schade aan hun ruggenmerg erin te overleven. Hierdoor waren er opeens veel meer rolstoelen nodig voor veteranen met lichamelijke beperkingen dan voorheen. In die tijd was er veel vooruitgang op het gebied van handrolstoelen. Dit was echter geen oplossing voor personen met een dwarslaesie, die niet in staat waren een rolstoel te gebruiken zonder de hulp van iemand anders.
Dankzij de steun van de Canadese regering en verschillende wetenschappers is George Klein erin geslaagd om de elektrische rolstoel te ontwikkelen. Het grote aantal soldaten en gehandicapte oorlogsveteranen was van cruciaal belang voor de ontwikkeling van de rehabilitatietechniek.
Naast de uitvinding van de elektrische rolstoel zijn er nog andere ontwikkelingen op het gebied van mobiliteitshulpmiddelen.
(mobiliteit) Scooters
De scootmobiel kwam voor het eerst tot stand eind jaren ´60, begin jaren ’70. Hij was vrij succesvol en werd gezien als een alternatief voor de elektrische rolstoel. De scootmobiel is ontworpen voor mensen die wel konden lopen maar moeilijk lange afstanden te voet konden afleggen vanwege knieproblemen of door artritis.
Oude scootmobiel
De hedendaagse scootmobiel is veel meer ontwikkeld. Hij is elektrisch en heeft oplaadbare baterijen. De afstand die ze kunnen afleggen varieert van scootmobiel tot scootmobiel, maar in sommige gevallen kunnen ze wel tot 60km op een lading rijden.
Moderne scootmobiel met oplaadbare batterij.
De verscheidenheid aan mobiliteitshulpmiddelen is vrij groot, omdat er een groeiende bezorgdheid bestaat over ons welzijn en dat van onze dierbaren met beperkte mobiliteit. We willen allemaal genieten van het leven met dezelfde vrijheid en gelijke kansen.
De evolutie in de trapliften
De eerste commercieel geproduceerde trapliften werden in de jaren twintig in de Verenigde Staten geadverteerd en verkocht door Inclinator Company of America. Veel gebruikers waren toentertijd poliopatiënten.
Historici hebben echter verwijzingen gevonden naar een traplift die door Koning Hendrik VIII, in de 16e eeuw, is gebruikt. De Koning was van zijn paard gevallen en gebruikte een reusachtige stoel die hem via een touwsysteem de trap van zijn Londense residentie moest ophijsen.
In de 20e eeuw waren verschillende bedrijven bezig met de bouw van liftstoelen. Stannah was de eerste die ze in het Verenigd Koninkrijk produceerde. Alle trapliften van Stannah worden vervaardigd in dezelfde fabriek die gevestigd is in Andover, in het Verenigd Koninkrijk.
Deze traplift heeft een revolutie teweeggebracht in de manier waarop mensen met beperkte mobiliteit hun huis ervaren omdat trappen voor hen geen obstakel meer vormden.
Traplift te zien in “Witness for the Prosecution”uit 1957, gebaseerd op een theaterstuk van Agatha Christie.
In de jaren zeventig van de vorige eeuw werden trapliften gebruikt door mensen met beperkte mobiliteit, evenwichtsstoornissen of die last hadden van kniepijn. De traplift heeft het verschil gemaakt wanneer het aankomt op het voorkomen van vallen. Zo heeft men dankzij de traplift ernstige verwondingen bij ouderen mensen kunnen voorkomen.
Een van de eerste Stannah traplift modellen uit de jaren 70
Moderne trapliften, zoals Stannah trapliften, kunnen worden ingeklapt zodat ze de trap niet hinderen. Zo kunnen andere mensen die de lift niet nodig hebben de trap ook gemakkelijk gebruiken.
Stannah, koploper op het gebied van trapliften met meer dan 40 jaar ervaring
Er is echter nog een ander mobiliteitshulpmiddel dat we vaak over het hoofd zien, terwijl die juist zo een grote rol in ons dagelijks leven speelt, namelijk, de personenlift!
De evolutie van de lift
Stannah lift met automatische deuren in een ziekenhuis
Iedere dag maken we wel eens gebruik van een lift, ongeacht of we al dan niet mobiliteitsproblemen hebben. Een lift maakt het leven voor iedereen gemakkelijker. Ze bestaan bovendien al een hele tijd!
De eerste keer dat een lift in de geschiedenis genoemd werd, was in de werken van de Romeinse architect Vitruvius. Die zei dat Archimedes rond het jaar 236 voor Christus de eerste lift had gebouwd. Deze lift bestond uit een door touwen ondersteunde cabine die door mensen of dieren bediend werd.
Het was echter pas in het jaar 1000, zoals blijkt uit het boek over de geheimen van Ibn Khalaf al – Muradi (uit het islamitisch Spanje), dat we een beschrijving zien van een lift als hefwerktuig. Ze werd toen gebruikt om een vesting te raken of te vernietigen.
Prototype van een lift uit de 15e eeuw
Rond de 17e eeuw konden er al prototypes van liften in enkele Engelse en Franse gebouwen gevonden worden.
In 1823 bouwden twee Britse architecten – Burton en Hormer – de eerste cabinelift, waarmee ze toeristen vervoerden naar een platform waar ze uitzicht hadden over de stad Londen.
Eerste cabinelift in 1823 ontworpen door Burton en Hormer.
In de loop der jaren zijn er andere liften ontstaan, die echter nog steeds niet als volledig veilig konden worden beschouwd. Als een van de touwen brak, was er geen beveiligingssysteem dat de lift zou doen stoppen met vallen.
In 1851 creëerde Waterman het eerste prototype van een goederenlift. Het was een platform dat aan een kabel werd bevestigd om goederen en mensen naar boven en naar beneden te brengen.
Goederenlift ontworpen door Waterman in 1851
Naarmate er hogere gebouwen werden gebouwd, raakten de mensen gewend aan het idee om geen trappen meer hoeven te beklimmen en werden liften immens populair.
Stannah is een pionier in de creatie van meer geavanceerde liftmodellen en ontwikkelt sinds 1867 de nodige technologie. Stannah is nooit gestopt met het ontwikkelen van de beste liftmodellen voor zowel mensen als goederen
Een van de oudste Stannah liften (foto uit 1925)
In 1957 werd het eerste automatische deursysteem voor personenliften gecreëerd. Hierdoor werd de lift een zeer praktisch mobiliteitshulpmiddel. Door deze ontwikkeling werden handbediende deuren overbodig.
Het lijdt geen twijfel dat na de industriële revolutie en door de toegenomen bouw van hoge gebouwen en wolkenkrabbers, de lift een mobiliteitsinstrument voor iedereen geworden is. Toch betekent het bestaan van een lift niet dat universele toegankelijkheid gegarandeerd is.
In de loop van de 20e eeuw waren er nog andere uitvindingen zoals; trapliften , plateauliften en huisliften die een revolutie hebben teweeggebracht in de universele en onafhankelijke toegankelijkheid voor vele mensen. Deze hebben bijgedragen tot het wegnemen van barrières voor mensen met een handicap of beperkte mobiliteit.
Er is echter nog een lange weg te gaan voor een totaal inclusieve samenleving, waar toegankelijkheid werkelijk universeel is.